Inge Verbeek (30 jaar), ANIOS bij TalentCare, gaat binnenkort beginnen aan de huisartsenopleiding. Wij spraken haar over haar ervaringen als basisarts in het ziekenhuis en de eerstelijnszorg en haar overwegingen om te kiezen voor de eerste lijn: “Ik vond het heel waardevol om zowel in het ziekenhuis als de eerste lijn ervaring op te doen als basisarts. Hierdoor heb ik het arts-zijn op heel verschillende manieren ervaren en zeer uiteenlopende werkervaring opgedaan als basisarts.”
Gedurende haar studie wist Inge vrij zeker dat ze in het ziekenhuis wilde werken, met als mogelijke specialisaties tropenarts of gynaecoloog. Daarom wilde ze sowieso ervaring opdoen in het ziekenhuis aan het begin van haar carrière. “Na mijn coschappen ben ik bij de gynaecologie begonnen. Het werken als ANIOS is niet te vergelijken met het zijn van een coassistent. Als ANIOS draag je opeens de verantwoordelijkheid, draai je dag-, avond- en nachtdiensten en neem jij opeens zelf de coassistent onder je hoede.”
Eenmaal in het ziekenhuis begonnen, merkte Inge ook snel de beperkingen van de ziekenhuiswereld, ze voelde zich afgesloten van de buitenwereld en maatschappij. “Het voelde als leven op een eilandje binnen de muren van het ziekenhuis, ik was niet betrokken bij de alledaagse geneeskunde. Tijdens de laatste coronagolf was er een tekort aan ANIOSsen op de SEH, dus werden er artsen van andere afdelingen ingezet. Hier heb ik gemerkt hoe leuk het is om meer afwisselende ziektebeelden te zien en hoe veel breder de geneeskunde is dan alleen de gynaecologie. Ik wilde graag een breder vakgebied proberen en ervaring opdoen buiten het ziekenhuis. Zo kwam ik bij TalentCare in de ouderenzorg terecht. Ik had toen al in mijn hoofd dat ik misschien huisarts wilde worden, dus leek ervaring opdoen in de ouderenzorg een mooie volgende stap.”
Ervaring in het ziekenhuis en de eerstelijnszorg vullen elkaar aan
Al snel werden de grote verschillen tussen het ziekenhuis en de eerste lijn duidelijk. “In het ziekenhuis is er zo veel mogelijk qua aanvullend onderzoek en zie je de patiënt pas vaak nadat je al het aanvullend onderzoek al binnen hebt. In de eerstelijnszorg moet je het doen met het verhaal van de patiënt en lichamelijk onderzoek omdat je juist beperkt bent in het aanvullend onderzoek dat je direct tot je beschikking hebt. Zo leer je meer klinisch nadenken en het afwegen van risico’s, terwijl je in het ziekenhuis toegang hebt tot alle beschikbare informatie. Je moet vertrouwen op je klinische blik. Hier wordt aanvullend onderzoek gezien als een daadwerkelijke aanvulling op de diagnosestelling.”
Inge vindt het super waardevol om zowel in het ziekenhuis als de eerstelijnszorg ervaring op te hebben gedaan. “Doordat ik eerst een tijdje in het ziekenhuis heb gewerkt, weet ik heel goed wat er allemaal mogelijk is en kun je betere afwegingen maken of het ook zinvol is om bepaald onderzoek te doen, afhankelijk wat je met de uitslag gaat doen. Ook leer je in het ziekenhuis handelingen en skills die in de eerste lijn ook van pas kunnen komen. Vooral wanneer je algemene ervaring hebt opgedaan op bijvoorbeeld de interne of SEH. Je weet goed hoe je diagnostisch moet denken, hoe je verpleegkundigen aanstuurt en hoe je een spoedpatiënt ABCDE moet beoordelen. Daar heb je in de eerste lijn alleen maar profijt van.”
Basisartsen zijn vaak bang dat het moeilijker is om in het ziekenhuis te werken als je eerst ervaring in de eerste lijn hebt opgedaan. Inge is het hier maar gedeeltelijk mee eens: “Ik denk dat je moeilijk weer aan de cultuur van het ziekenhuis went als je eenmaal de eerstelijnszorg gewend bent. Vakinhoudelijk gezien kun je zeker weer terug het ziekenhuis in. Het is juist heel waardevol om eerst je klinische blik te ontwikkelen in de eerste lijn. Je gaat het aanvullend onderzoek in het ziekenhuis daarna als een luxe ervaren.
In de eerstelijnszorg moet je het doen met het verhaal van de patiënt en lichamelijk onderzoek omdat je juist beperkt bent in het aanvullend onderzoek dat je direct tot je beschikking hebt.
Mocht je als ANIOS nog niet weten welke specialisatie je wilt doen, is een combinatie aan ervaring van werken in zowel het ziekenhuis als in de eerste lijn heel fijn. Dan kun je ook een afgewogen keuze maken. In de studie wordt er namelijk vooral aandacht besteed aan de ziekenhuisspecialismes. Wanneer je zeker weet dat je een ziekenhuisspecialisme je wilt gaan doen is werkervaring in de eerste lijn geen must, maar ik kan het wel iedereen aanbevelen. Je maakt een heel andere manier van arts-zijn mee en leert je klinische blik ontwikkelen met verder beperkte middelen.”
Meer aandacht voor de eerstelijnszorg tijdens de studie
“Toen ik buiten het ziekenhuis ging werken, had ik het gevoel dat ik mij moest verantwoorden naar de buitenwereld. Niemand vroeg dit expliciet, maar ik voelde dit indirect in mijzelf. Ook voelde ik een klein beetje teleurstelling, de gedachte “Kan ik het ziekenhuis niet aan?” heeft zeker door mijn hoofd gespookt. Je wordt zes jaar lang opgeleid met het idee dat ziekenhuisspecialismes meer aanzien hebben dan artsen die in de eerste lijn werken. Tijdens de studie geneeskunde wordt de eerstelijnszorg en zo ook het huisartensvak niet voldoende gepromoot. “Dan word je toch gewoon huisarts” is een veel voorkomende opmerking. En dat terwijl een groot deel van de basisartsen uiteindelijk huisarts wordt, het een zeer uitdagend vak is dat onder toenemende druk komt te staan en er ook daar grote tekorten zijn.”
Eerstelijnszorg heeft nu het imago van een tweederangs beroep binnen de opleiding, terwijl dit echt onterecht is.
Volgens Inge zou het helpen wanneer er tijdens de studie meer aandacht is voor de vakgebieden in de eerstelijnszorg. “Tijdens mijn master heb ik bijvoorbeeld slechts één uur college gehad over bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde. Het is niet gek dat je dan minder snel voor kiest voor een eerstelijns vakgebied na je studie, omdat je niet weet wat het inhoudt en wat er allemaal mogelijk is in de eerste lijn. Het is ook niet in verhouding met de tekorten in de eerstelijnszorg. Door hier meer aandacht aan te besteden tijdens de geneeskunde opleiding, kiezen misschien meer studenten ervoor om de eerste lijn als ANIOS verder te ontdekken. Eerstelijnszorg heeft nu het imago van een tweederangs beroep binnen de opleiding, terwijl dit echt onterecht is. ”
Lees ook het verhaal van Minke
Minke van Minde (AIOS-huisartsgeneeskunde) vertelt hoe ze werd afgewezen voor de opleiding gynaecologie en door TalentCare in opleiding ging tot huisarts. “Je hebt meer basiskennis dan je denkt.”
